Benetton + Mattel i co z tego wyszło (?). Część 1: ciemnoskóra Christie./Mattel and Benetton + what came out (?). Part 1: dark-skinned Christie.

Benetton i Mattel, dwaj kontrowersyjni, światowi potentaci w dziedzinie mody, spotkali się aż trzykrotnie: w roku 1990, 1991 i 2005. Za każdym razem, efektem tego spotkania, były wyjątkowe lalki, choć tylko pierwsza seria przeszła do historii...
Barbie United Colors of Benetton, stanęła na naszych półkach w tym samym czasie, co seria Barbie and the Beat. Ich cechą wspólną, była nowinka w naszym monokulturowym społeczeństwie - pierwsza ciemnoskóra lalka o imieniu Christie. Oczywiście pierwsza w Polsce. Nie mam pojęcia, jak zareagowały na nią inne młodziutkie białe Polki, ale ja zwyczajnie oszalałam - zwłaszcza, że Christie nad the Beat, ujrzałam u mojej lalkowej przyjaciółki, z którą w tamtych pięknych latach dzieliłam myśli, hobby i fascynacje.
Ją właśnie, zleciłam kupić "Mikołajowi" na najbliższe święta, zastrzegając jednocześnie, że ma to być lalka w dżinsowym stroju z gwiazdkami świecącymi w ciemności, oraz getrami w najjaśniejszej i najbardziej zjadliwej z zielonych barw, a nie ta druga z warkoczykami i w kurtce w indiańskie wzory (chodziło o Christie Benettona). Teraz mnie to dziwi, bo raptem rok później, sama nosiłam identyczne warkoczyki, a dwa lata później na kilka sezonów, weszłam w bardzo podobną kurtkę.      

Z czasem, gdy o lalkach zaczęłam myśleć w nieco inny sposób, bardzo pożałowałam, że nie miałam możliwości posiadania drugiej Christie, ani żadnej innej lalki z serii Benettona. Nagle wydały mi się bardzo wyraziste, dojrzałe i modne. Seria liczyła 4 dziewczyny, idealnie wpisane w wielokulturową koncepcję Benettona: (klasyczna blondynka Barbie, brunetka Teresa, Azjatka Kira/Marina i ciemnoskóra Christie), oraz jednego faceta.  

Zresztą rozwijała się wtedy we mnie świadomość pojęcia mody, a także wrażliwość przyszłej kulturoznawaczyni na różnice etniczne. Brakowało mi tego w Polsce i braki rekompensowałam wizytami w Norwegii ;-). Zachwycała mnie większość reklam w wykonaniu Oliviero Toscani, kładącego nacisk na różnorodność typów ludzkich, bez podtekstów rasistowskich. To piękno w różnorodności uwydatnione na jego fotografiach, ogromnie działało na moją wyobraźnię i rodziło tęsknotę za światem wielu przenikających się kultur.

Sama marka w Polsce, która dopiero co wychyliła głowę zza "żelaznej kurtyny", była dla mnie synonimem luksusu i nowoczesności. Cudownym zrządzeniem losu posiadałam dżinsy Benettona i plecak, którymi szpanowałam w szkole. Jedno i drugie, nosiłam do przysłowiowego zdarcia.
Ale wróćmy do samej reklamy produktów Benettona.
Oprócz wspomnianej promocji różnorodności kulturowej, Oliviero Toscani dużo silniej zasłynął wieloma szokującymi zdjęciami wpisanymi w sprzedaż włoskiej marki modowej. Od dowcipnie erotyzujących (w tle z kampanią przeciw rozprzestrzenianiu się HIV),

poprzez żarty z konwencji,

a skończywszy na prawdziwym, dyskusyjnym, wprost gorszącym hardcore, czyli dotknięciu tak nieapetycznej i niemającej nic wspólnego z kolorowymi ciuchami - tematyki wojny.

O ile reklamę z księdzem i zakonnicą, widziałam w podstawówce na własne oczy - wisiała na ścianie budynku dwie ulice dalej od mojego domu przez blisko miesiąc (ponoć w Katowicach tylko 3 godziny ;-) - wtedy aktywnie działała partia ZCHN - mało kto o niej dziś jeszcze pamięta, za to zdjęcia Włocha przeszły do historii fotografii :-)), o tyle reklamy społeczne przypominające, że świat nie zawsze jest wyłącznie wesoły i kolorowy, znałam już z obiegu wtórnego - z krytycznych opinii w prasie.
Cóż, jako dziewczynka i ja zdawałam się być bardziej zgorszona faktem zaistnienia drastycznego zdjęcia w zestawieniu z reklamą konkretnego produktu, niż poruszona opisaną na fotografii tragedią. Czy to na skutek atmosfery w naszych mediach, czy może z braku obycia w kwestii kampanii społecznych, nie rozumiałam zupełnie ich przesłania. Parę lat później, zanim jeszcze przeczytałam znakomitą, bezkompromisową książkę samego O. Toscani,

pojęłam, że choć to może i niesmaczne, może ciosane, ale w świecie natrętnej konsumpcji i namolnego keep smiling, (bo jak nie, to jesteś toksyczny i trzymaj się z daleka ;-)  - takie akcje, jakie serwuje nam włoski fotograf, są niezbędne dla poruszenia naszych egoistycznych szarych komórek, nastawionych tylko na rozrywkę i łatwe kąski.

To by było na tyle o samej fotografii reklamowej tego odważnego artysty. Temat fascynujący i dyskusyjny, zatem pewnie przy okazji innych lalek z serii, jeszcze go dotknę. Tymczasem wracam do Christie, na którą musiałam czekać bagatelka... 20 lat ;-). Dotarła do mnie wprawdzie bez tak ważnego elementu stroju jak buty i wspomniana kurtka, ale za cenę w jakiej ją złowiłam - warto było zgodzić się na te braki, gdyż lalka jest poza nimi niczym nowa!

To, co wyróżnia ją od innych ciemnoskórych Christie Mattela, to zdecydowany koloryt ust i oczu. Te ostatnie są raczej kreacją projektanta (tu: granat z brązem + granatowa powieka) niż realnym naśladownictwem i stały się rozpoznawalne dla obu serii lalek z zielonym logo Benettona.
Obu? A, no właśnie! Mało kto wie, że rok później pojawiła się powtórka, ponoć już bez Kena. Chodzi o Barbie United Colors of Benetton Shopping (1991). Ja sama dowiedziałam się o niej przypadkiem, raptem 3 lata temu, gdy nabyłam pozbawioną oryginalnego ubranka inną Christie, która stylistycznie bardzo mi się skojarzyła z pamiętną benettonową (z lewej strony fotografii).

Pierwsza myśl była trafiona! Poniżej zdjęcie z internetu mojej tajemniczej czarnulki w firmowych ciuchach. Nawiasem mówiąc, pomarańczowa bluzka, w której prezentuje swoje wdzięki, moja modelka, pochodzi z pierwszej serii Benettona i prawidłowo należy do Teresy.
Co mogę powiedzieć o tej drugiej serii lalek, o której nikt w Polsce nie wiedział przez lata?
Postacie są świetne i wyraziste, ale ubranka nie mają już takiej mocy. Ja dodatkowo jestem jeszcze czuła na innym punkcie: liternictwa w logo "Barbie". Od 1991r. jakiś grafik - kretyn bez polotu, uznał, że trzeba skasować dolny, secesyjnie zakręcony ogonek w "B", dzięki czemu powstała estetyczna kaleka. Ta właśnie ułomna litera widnieje siłą rzeczy na pudełku powtórkowej edycji lalek Benettona.

Na szczęście, jak już wspomniałam są one bardzo efektowne i niemal nie ustępują swoim poprzedniczkom.

Oceńcie sami!

To jednak nie koniec opowieści o współpracy Mattela z Benettonem, choć istotnie nastąpiła tutaj długa przerwa...

Matteland Benetton Group, to twór, który ogłosił wyłączne partnerstwo na całym świecie w maju 2005r. Owa spółka miała istnieć do 31 XII 2006r. Owocem tej współpracy było ponad 50 ubrań i akcesoriów dostępnych w sklepach Benettona, a także u największych detalistów zabawek. Bo z tego spotkania, jak zwykle, narodziły się lalki i to tym razem - jednoznacznie zjawiskowe! W charakterystycznych, przezroczystych tubach, w zasadzie nie odróżniały się od popularnej serii Fashion Fever. Może z tą małą różnicą, że - były jeszcze piękniejsze! Barbie Loves Benetton, odnosiły się do największych europejskich stolic mody. Dopracowane w każdym szczególe, nowoczesne i realistyczne, z założenia producentów, miały nie znaleźć się w Polsce. Traf jednak chciał, że zabłądziły do jednego z warszawskich sklepów w ilości paru sztuk, zaledwie. Nie miałam wtedy kasy. Mojej przyjaciółce udało się kupić lalkę reprezentującą stolicę mody - Moskwę. Reszta zeszła na przysłowiowym "pniu". Pozostało wspomnienie, jak sen... Nawet w internecie nie znajdzie się wielu zdjęć tych niesamowitych lalek, a nieliczne, które błąkają się po sieci - trudno skopiować. Jak zawsze żal, że znakomity pomysł, miał krótki żywot.         

Tradycyjnie zapraszam na mojego drugiego, twórczego bloga :-)

simran2pl.blogspot.com

Wysokość: 29 cm.
Tworzywo: plastik
Cechy szczególne: lalki powiązane z włoską firmą modową.
Sygnatura: Mattel INC.
Data produkcji: 1990, 1991.
Kraj produkcji: Chiny x 2.

Height: 29 cm.
Material: plastic
Special features: dolls associated with the Italian fashion label.
Signature: Mattel INC.
Date of manufacture: 1990, 1991.
Country of production: China x 2.